Week van de valpreventie

Bekijk afbeelding

Tijdens de landelijke Week van de Valpreventie (van 29 september t/m 5 oktober 2025) staat extra aandacht centraal voor het risico dat 65-plussers lopen om te vallen. Het aantal ouderen dat na een val op de spoedeisende hulp belandt, blijft stijgen: in 2024 waren dat maar liefst 119.000 mensen van 65 jaar en ouder. In 2024 ging het naar schatting om ruim 300 gevallen per dag. Van alle ouderen die na een val op de spoedeisende hulp terechtkomen, is maar liefst twee derde vrouw.

Aandacht voor het voorkomen van vallen is belangrijk, zodat ook ouderen zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunnen blijven wonen en kunnen blijven genieten van dagelijkse activiteiten zoals koken, tuinieren of sociale activiteiten.  

Ouderen die gevallen zijn, zijn vaak bang om opnieuw te vallen. Dit kan ervoor zorgen dat ze bepaalde situaties of activiteiten mijden, waardoor hun zelfredzaamheid en de kwaliteit van leven af kan nemen. Om ouderen zo lang mogelijk zelfstandig thuis te laten wonen, is investeren in een structurele aanpak van valpreventie essentieel. Helaas zijn valongelukken de meest voorkomende oorzaak van verwondingen bij mensen van 65 jaar of ouder.

Wat is valpreventie

Valpreventie draait om het aanpakken van situaties die het vallen kunnen veroorzaken en het vergroten van het bewustzijn onder ouderen, dat vallen niet standaard bij ouder worden hoort.

Oorzaken van een val

Een val kan door verschillende oorzaken worden veroorzaakt en is vaak het resultaat van een combinatie van factoren, waaronder verminderde spierkracht en evenwicht, gewrichtsproblemen en verminderde moteriek, een tekort aan bepaalde voedingsstoffen, voetproblemen en ongeschikte schoenen, medicijnen die duizeligheid kunnen veroorzaken, slecht zicht, en zelfs kleine obstakels in huis of buitenshuis. Ook kunnen mentale obstakels in de weg zitten omdat ouderen sneller bang zouden kunnen zijn om te vallen of weinig zelfvertrouwen hebben in eigen kunnen.

Doe de test

VeiligheidNL heeft een online test omtwikkeld waarmee ouderen in 3 minuten kunnen testen wat het risico is om te vallen. De test geeft aan of je een laag, matig of hoog valrisico heeft. Je ontvangt bij de uitslag direct handige adviezen om valpartijen te voorkomen.Veel gemeenten bieden trainingsprogramma of andere mogelijkheden om het risico op vallen te verkleinen. Kijk op 'Test je val risico' voor de online test. 

Valpreventie bij ouderen 

In verschillende akkoorden hebben partijen met elkaar afgesproken om een ketenaanpak voor valpreventie bij ouderen vorm te 
geven. Het woord ‘ketenaanpak’ geeft daarbij aan dat de zorg wordt gegeven door meerdere zorgverleners, zoals de huisarts in samenwerking met bijvoorbeeld een fysiotherapeut. De ketenaanpak Valpreventie bij ouderen bestaat uit een aantal onderdelen, waaronder:

• De screening (valrisicobeoordeling)
  Bij ouderen met een hoog valrisico wordt gescreend op de aanwezige valrisicofactoren, zodat er op maat adviezen en valpreventieve interventies gegeven kunnen worden. De screening kan worden uitgevoerd door onder andere de huisarts. De screening wordt vergoed uit de basisverzekering.
• Een trainingsprogramma om vallen te voorkomen (valpreventieve beweeginterventie) Dit trainingsprogramma wordt gegeven door een fysiotherapeut of oefentherapeut.

Wat kun je zelf doen om vallen te voorkomen

Gelukkig zijn er een aantal stappen die je zelf kunt nemen om het risico op vallen aanzienlijk te verminderen en om veilig en zelfverzekerd te blijven bewegen in je dagelijks leven.

1. Goede voeding

Een gezond voedingspatroon speelt een cruciale rol in het verminderen van het risico op vallen. Goede voeding levert niet alleen de nodige voedingsstoffen voor het behoud van sterke botten en spieren, maar het heeft ook invloed op andere aspecten van je gezondheid die van belang zijn bij valpreventie. Ook is het belangrijk om voldoende vocht binnen te krijgen, omdat uitdroging kan leiden tot duizeligheid en een verminderd bewustzijn, wat het risico op vallen verhoogt. Zorg er dus voor dat je altijd gehydrateerd blijft.

2. Blijven bewegen

Door regelmatig te blijven bewegen, werk je aan het behoud van spierkracht, evenwicht, flexibiliteit en reactievermogen, wat allemaal essentieel is om het risico op vallen te verminderen en een gezond en actief leven te leiden. Lees meer waarom het belangrijk is te blijven bewegen als oudere. 

3. Aanpassingen in en om het huis

Aanpassingen in en om het huis zijn essentieel om een veilige en valvrije omgeving te creëren voor oudere volwassenen. Zoals het gebruiken van antislipmaterialen, wandgrepen en het hebben van de juiste verlichting. Door deze maatregelen te nemen, kan het risico op vallen aanzienlijk verminderen en ouderen in staat stellen om langer zelfstandig en met vertrouwen te blijven wonen. Lees hier meer over welke aanpassingen je kunt doen in en om het huis om valincidenten te voorkomen.

4. Hulpmiddelen

Met hulpmiddelen, zoals stevige schoenen, een wandelstok of een rollator staat u letterlijk steviger in uw schoenen

Trainingen via de gemeente

Bewegen en een goede voeding helpen dus bij het gezond ouder worden. Daarom bieden veel gemeentes gratis trainingen aan. Tijdens zo’n training leren deelnemers hoe ze het risico op vallen kunnen verkleinen. Bijvoorbeeld door het doen van oefeningen voor sterkere spieren en meer balans. Ook is er aandacht voor goede voeding, medicatie en veiligheid in huis. Na afloop van elke bijeenkomst drinken de deelnemers samen een kopje koffie.  

Valpreventie en de zorgverzekering

Valpreventie wordt in veel gevallen vergoed vanuit het basispakket van de zorgverzekering. Dit pakket is voor iedereen in Nederland hetzelfde, maar zorgverzekeraars bepalen zelf wie de zorg aanbiedt en waar je terechtkunt. Kijk daarom altijd even in de voorwaarden van je eigen polis.

De valrisicotest en de valanalyse worden meestal vergoed vanuit het basispakket. Het persoonlijke advies op maat wordt altijd vergoed. De zorg die in het advies wordt aangeraden, valt niet altijd onder de vergoeding. Je zorgverzekeraar bepaalt of je daar recht op hebt.